Patlamalara neyin neden olduğu belli değil, ancak Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen'e göre bu durum "kasıtlı eylemlerin" bir sonucu.  Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki ise bunu "bir sabotaj eylemi" olarak nitelendirdi.

AB Komisyonu başkanı Ursula von der Leyen, sızıntıların sabotajdan kaynaklandığını ve "mümkün olan en güçlü yanıtın"  verileceğini söyledi.

Rusya'nın Ukrayna'yı işgali üzerine, Batı yaptırımlarına misilleme olarak bu ayın başlarında kapattığı Kuzey Akım'da şimdiye kadar iki sızıntı keşfedildi.

Danimarka Enerji Ajansı, "Bu küçük bir çatlak değil. Bu gerçekten büyük bir delik, dedi.

Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından durdurulan ve hiçbir zaman operasyonel olarak kullanılamayan Kuzey Akım 2'de de yeni bir sızıntı keşfedildi.

Her ikisi de Danimarka'nın Bornholm adasına yakındı.

Danimarka ordusu tarafından yayınlanan görüntülerde, Baltık Denizi'nin yüzeyinde köpüren büyük bir gaz alanı görülüyor. Ordu, 1 kilometreden fazla bir çapa sahip ve en küçüğünün yaklaşık 200 metrelik bir alanı kapsadığını söyledi.

İsveç Ulusal Sismik Ağı, gaz sızıntıları alanında 2 ayrı patlama kaydedildiğini söyledi. İlki Pazartesi günü saat 02:03'te, ikincisi ise 19:03'teydi.

Hayal edilmesi zor bir tesadüf

Frederiksen Morawiecki, sabotajın göz ardı edilemeyeceğini söyledi. "Henüz değerlendirmek için çok erken, ama olağanüstü bir durum" dedi. "Üç sızıntı var ve bu nedenle olanların bir tesadüf olduğunu hayal etmek çok zor." dedi.

Polonya Başbakanı Morawiecki, "Bugün bir sabotaj eylemiyle karşı karşıya kaldık, olanların tüm ayrıntılarını bilmiyoruz, ancak bunun Ukrayna'daki durumun tırmanmasının bir sonraki adımıyla ilgili bir sabotaj eylemi olduğunu açıkça görüyoruz".  Sızıntıların zamanlaması ve açılış töreni, bunların kasıtlı saldırılar olduğu teorisini körüklemeye yardımcı oldu. dedi

İsveç Silahlı Kuvvetleri'nin ortak operasyonlar şefi Michael Claesson, İsveç gazetesi Aftonbladet'e verdiği demeçte, "Bunun askeri bir mesele olduğu açık" dedi.

Çarşamba günü, Danimarka Savunma Bakanı Morten Bodskov, gaz sızıntılarını görüşmek üzere NATO başkanı Jens Stoltenberg ile görüşmek üzere Brüksel'e gidecek.

Tepkiler neler

Brüksel, sızıntıları sabotaj olarak kınadı ve yankıları konusunda uyardı.

AB Komisyonu başkanı Ursula von der Leyen, Twitter'da yaptığı açıklamada, Danimarka  Başbakanı Frederiksen ile Kuzey Akımı'ndaki sabotaj eylemi hakkında konuştum" . "Avrupa enerji altyapısının kasıtlı olarak bozulması kabul edilemez ve mümkün olan en güçlü tepki verilecektir." dedi.  AB, dün yaptığı açıklamada, gaz sızıntılarının bloğun arz güvenliğini "henüz" etkilemediğini söyledi.

Rusya'da, Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov, haberi "çok endişe verici" olarak nitelendirdi ve sabotaj da dahil olmak üzere hiçbir seçeneğin "şu anda dışlanmaması" gerektiğini söyledi. Peskov, "Bu, tüm kıtanın enerji güvenliği ile ilgili bir konudur" dedi.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken bir basın toplantısında, "Bunun bir saldırı veya bir tür sabotaj olabileceğini gösteren raporlar var, ancak bunlar ilk raporlar ve bunu henüz doğrulamadık". "Ama eğer doğrulanırsa, bu açıkça kimsenin çıkarına olmaz." dedi.

Benzeri görülmemiş hasar

Ne Kuzey Akım 1, ne de Kuzey Akım 2 şu anda Avrupa'ya gaz akışında bulunmuyor, ancak altyapının içinde belirli bir tedarik seviyesi mevcut. Sızıntıların arkasındaki neden belli değil, ancak hasarın önemli olduğu belli.

Boru hatlarından sorumlu konsorsiyum Nord Stream AG, "Kuzey Akım sisteminin üç açık deniz boru hattında aynı anda bir günde meydana gelen hasarın benzeri görülmemiştir"  "Şimdiye kadar gaz taşıma altyapısının düzeltilmesi için ne kadar zamana ihtiyaç olduğunu tahmin etmek imkansız." dedi.

Kuzey Akım 2 üzerinden ilk sızıntı, Pazartesi akşamı, boru hattının Baltık Denizi'nin Danimarka bölümünde, Bornholm adası çevresinde, "büyük bir basınç düşüşü" sonrasında tespit edildi. Danimarka Denizcilik Otoritesi bir uyarı yayınladı ve sızıntının deniz trafiği için tehlike oluşturabileceğini belirterek bölgeden beş deniz mili (yaklaşık 9 km) alan için girişleri yasakladı. Sızan gaz, yolcular için güvenlik ve sağlık sorunları doğurabilir, su üstünde ve havada tutuşarak patlamalara neden olabilir denildi. Danimarkalı yetkililer, gemilerin yüzdürme kabiliyetini kaybedebileceğini de belirtti. Alman hükümeti konuyu incelemek için Danimarka'ya ulaştı.

Saatler sonra, Kuzey Akım 1'in farklı bölümlerinde iki sızıntı daha tespit edildi; Biri Danimarka ekonomik bölgesinde, diğeri Baltık Denizi'nin İsveç ekonomik bölgesinde. Danimarka Enerji Ajansı Direktörü Kristoffer Bötzauw, "Gaz boru hatlarının kırılması son derece nadirdir ve bu nedenle son 24 saat içinde gördüğümüz olayların bir sonucu olarak hazırlık seviyesini yükseltmek için bir çok neden görüyoruz" dedi. Ajans, ülkenin enerji sektörünü ikinci en yüksek seviye olan "turuncu" alarma geçirdi ve şirketleri tesislerinin etrafında güvenliği sağlamaya çağırdı. 

İsveç ayrıca, gemilerden beş deniz mili yarıçapında "güvenli bir mesafe" de kalınmasını isteyen bir navigasyon uyarısı yayınladı. İsveç Denizcilik İdaresi ayrıca uçaklar için bir uyarı gönderdi. İlgili bölgelerin 1.000 metre üzerine güvenlik irtifası getirdi.

Almanya da aynı şekilde tedbirler aldı. Almanya Federal Ekonomik İşler ve İklim Eylemi Bakanlığı sözcüsü Euronews'e verdiği demeçte, "Sebepler ve kesin gerçekler hakkında hala netliğimiz yok". "Güvenlik nedeniyle bölgenin etrafında uçuşa yasak bölge kuruldu, alan deniz ve hava trafiğine kapatıldı." dedi.

1.200 km uzunluğundaki Kuzey Akım 1 boru hattı, günde 170 milyon metreküpe kadar gaz taşıma kapasitesine (yılda 55 milyar metreküp) sahip. Rusya, Ukrayna savaşının ardından  Akışlar, boru hattı kapatılmadan önceki yaz aylarında maksimum kapasitenin % 20'sine ulaşmıştı. Paralel olarak inşa edilen Kuzey Akım 2'nin toplam kapasitesini iki katına çıkararak, yıllık 110 milyar metreküpe çıkarması gerekiyordu. Ancak Polonya, Baltık ülkeleri ve Ukrayna'dan sert eleştiriler alan proje hiçbir zaman faaliyete geçemedi. Bruegel düşünce kuruluşunda enerji araştırmacısı olan Simone Tagliapietra, "Bugün Kuzey Akım'ın sabote edilmesi, enerji altyapımızın risklere maruz kalmasının açık bir göstergesidir" dedi.