12 Eylül Darbesi’nin 40. Yılında size bir cumhuriyet aydını Hakkı Atamulu’dan bahsetmek istiyorum.
Hakkı Atamulu; 1912 Nevşehir Derinkuyu’da doğan ve yaptığı heykellerle tanıdığımız bir yontu sanatçısıdır.
1934’te Güzel Sanatlar Akademisi (Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi)’de Mahir Tomruk ve Belling’den eğitim alarak heykel bölümünü bitiren Hakkı Atamulu aynı yıl Almanya’ya gider, Frankfurt ve Berlin’de çalışır.
2. Dünya Savaşı’nın başlamasıyla birlikte yurda dönen Hakkı Atamulu ülkenin dört bir yanına yaptığı heykellerle tanınmaya başlar. 1960’lı yılların başında başta hemşerisi olan Sağlık Bakanı Ragıp Üner, Milli Eğitim Bakanı Ahmet Tahtakılıç Cumhuriyet Gazetesi Başyazarı Nadir Nadi’ye Derinkuyu’da bulunan ve o güne kadar pek bilinmeyen yeraltı şehrini gezdirip Milli Eğitim Bakanı Ahmet Tahtakılıç’ın bakanlık bütçesinden gönderdiği parayla şu an Kapadokya bölgesinin en büyüğü olan yeraltı şehrinin açılmasını sağlayıp turizme kazandırmıştır.
Hakkı Atamulu’nun çabalarıyla doğduğu kasaba olan Derinkuyu ilçeye dönüştürülmüş ve Atamulu iki dönem belediye başkanlığı yapmış bu dönemde 100 dönüm arazi üzerine yaptığı, içinde anfi tiyatrodan futbol sahasına kadar birçok sosyal ve kültürel alan olan Kültür Park’ta Türkiye’nin en büyük taş yontma heykeli olan mareşal üniformalı Atatürk heykeli yapmıştır. Bu heykel ve modern mimariyle yaptığı cami Derinkuyu Belediyesi’nin logosu olmuştur.
Şimdi gelelim Kenan Evren’e.
Samsun’da Atatürk’ün 19 Mayıs 1919’da karaya ayak bastığı yer 1959 yılında yapılan liman çalışmasıyla doldurularak denizden yaklaşık iki yüz elli metre içerde kalır.
19 Mayıs’ı doğum günü kabul eden Atatürk’ün doğumunun 100. yılı nedeniyle Samsun İl Kutlama Komitesi tarafından Atatürk’ün Samsun’a ilk ayak bastığı yere ‘’İlk Adım’’ anıtı yaptırma kararı alınır ve ünlü yontu sanatçısı Hakkı Atamulu bu eseri yapar. Heykelin açılışını yapan Kenan Evren heykelin iki yanında bulunan ve ellerinde taşıdıkları sembollerle barışı simgeleyen iki genç figürü müstehcen bularak heykeli depoya kaldırtır.
1999 yerel seçimlerinde Ürgüp Belediye Başkanı seçilen Bekir Ödemiş’in dönemin Kültür Bakanı İstemihan Talay ve Başbakan Bülent Ecevit nezdinde yapığı girişimler sonucu Hakkı Atamulu’nun yaptığı ‘’İlk Adım’’ heykeli yıllar sonra tekrar yerine konmuştur.
Demem o ki, Kenan Evren’de tarihin gördüğü bütün diktatörler gibi sinemadan şiire, tiyatrodan heykele kadar sanatın her alanında kendi düşüncesine uymayan eserlere karşı yasakçı bir zihniyetin temsilcisi olmuştur.
Yazımı Memleket Şairi Nazım Hikmet’in bir şiiriyle bitirirken başta sanat olmak üzere yaşamın her alanında özgür yarınlar diliyorum.
Onlar ümidin düşmanıdır, sevgilim,
akar suyun
meyve çağında ağacın,
serip gelişen hayatın düşmanı.
Çünkü ölüm vurdu damgasını alınlarına :
- çürüyen diş, dökülen et-,
bir daha geri dönmemek üzere yıkılıp gidecekler,
Ve elbette ki, sevgilim, elbet,
dolaşacaktır elini kolunu sallaya sallaya,
dolaşacaktır en şanlı elbisesiyle : işçi tulumuyla
bu güzelim memlekette hürriyet.
Bursa da havlucu Recebe,
Karabük fabrikasında tesviyeci Hasana düşman,
fakir köylü Hatçe kadına,
ırgat Süleymana düşman,
sana düşman, bana düşman,
düşünen insana düşman,
vatan ki bu insanların evidir,
sevgilim, onlar vatana düşman…